Któż nie pamięta z literatury tych idealistycznych wizji Stefana Żeromskiego. Szklane domy były dla niego symbolem nowoczesności i dobrobytu, krokiem naprzód, postępowym rozwiązaniem przyszłości – w czasach życia autora niestety nierealnym. Obecnie zarówno architekci, jak inżynierowie dysponują całym ogromem środków, które umożliwiają wprowadzenie takich „innowacji”. Dlatego futurystyczne wizje autora „Przedwiośnia” mogą zostać zrealizowane – władze gminy Masłów postanowiły je ożywić. W Ciekotach na Kielecczyźnie wmurowano już kamień węgielny pod budowę Szklanego Domu.
Projekt tego obiektu odbiega jednak od wyobrażeń czytelników prozy autora. Wbrew wizjom, które niechybnie każdy z nich przywoływał pogrążając się w lekturze, Szklany Dom, który powstanie w Ciekotach nie będzie szklany. W każdym razie nie w całości. Obiekt będzie miał niecałe dwie kondygnacje. Tylko jego środkowa część będzie przeszklona, co jest raczej dość luźnym nawiązaniem do wizji przedstawionych w „Przedwiośniu”. Ten projekt mógłby właściwie stanowić kompleks futurystycznych wariacji – jak się wydaje architektura powinna pójść tutaj dużo dalej, by móc sprostać oczekiwaniom wielbicieli tej wizji. Okazuje się jednak, że nie było to do końca możliwe, ponieważ projekt przewiduje także powstanie innego budynku w ścisłym sąsiedztwie Szklanego Domu. Prócz niego zaplanowano tutaj bowiem budowę dworku, który miałby nawiązywać do domu, w którym w młodości mieszkał autor „Ludzi bezdomnych”. Ponieważ nie zachowały się żadne wizualizacje oryginału, nowo powstający obiekt będzie wierną rekonstrukcją dworków dziewiętnastowiecznych – ma odpowiadać panującym wówczas tendencjom projektowym. Dlatego też, by nie zaburzać zanadto jego estetyki, architekci z Pracowni Projektowo-Budowlanej Leszka Gałczewskiego z Jędrzejowa byli dość powściągliwi w tworzeniu futurystycznych wizji Centrum Edukacyjnego Szklany Dom. Budynek będzie stanowił na tle dworku wizję nowoczesną, ale jednocześnie nieszczególnie nowatorską. Projekt budynku musiał odpowiadać zapisom konserwatora zabytków i to z pewnością przyczyniło się do zaakceptowania tej właśnie propozycji. Ale Centrum Edukacyjne Szklany Dom – Dworek Stefana Żeromskiego to nie tylko te dwa, niejako uzupełniające się obiekty. W plany inwestycji wpisane jest także odtworzenie ogrodu, który również przyjmie postać dworskiego zieleńca.
Zastanawiające jest, w jaki sposób obiekty Centrum będą wykorzystywane i czy nie jest to kolejna próba wprowadzenia w życie projektów, które w sposób nazbyt tradycyjny, a być może także po prostu przestarzały, będą służyły stworzeniu muzeum starego typu – z gablotami wypełnionymi bibelotami należącymi do autora i notatkami, których i tak nie sposób w tych gablotach odczytać. Jeśli wierzyć zapewnieniom władz, które zainicjowały tego typu „ciekawostkę” w regionie, Centrum Edukacyjne, prócz przeznaczenia wystawienniczego, które także ma mieć nowoczesny multimedialny charakter, stanie się ośrodkiem kultury – wyposażonym w sale do projekcji filmów, organizacji koncertów, wszelkiego typu warsztatów i spotkań autorskich. W nowoczesnym budynku ma się znaleźć sala konferencyjna na 150 miejsc, a także pokoje gościnne i techniczne zaplecze, które niewątpliwie ułatwi organizację imprez.
Początkowo przewidywano, że całość inwestycji pochłonie 4,5 mln zł, ale już wiadomo, że kwota ta będzie nieco mniejsza, ponieważ koszt towarzyszącej projektowi infrastruktury okazał się być niższy. Inwestycję finansuje w części Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego – daje na ten cel 800 tys zł. Największą część stanowi jednak dotacja uzyskana ze środków unijnych, a konkretnie z Programu Promocja Gospodarcza i Turystyczna Regionu (w ramach działania 2.3 projekt Centrum Edukacyjnego w Ciekotach zostanie zasilony kwotą 2 mln 900 tys. zł). Reszta środków będzie pochodzić z budżetu.
Przewiduje się, że prace budowlane zakończą się w październiku przyszłego roku. Chodzi oczywiście o realizację tych dwóch obiektów – dworku i Szklanego Domu. Według wstępnych planów całość – wraz z infrastrukturą i bazą turystyczną – zostanie oddana do użytku w czerwcu 2011 roku.
Red. MW
Fot.: maslow.info.pl
fot.: Szklany Dom w Ciekotach - Pracownia Projektowo-Budowlana Leszka Gałczewskiego
fot.: Szklany Dom w Ciekotach - Pracownia Projektowo-Budowlana Leszka Gałczewskiego