Na poziomie europejskim ideę inteligentnych miast wdraża się już od dawna. Stworzona przez Komisję Europejską inicjatywa European Initiative on Smart Cities skoncentrowana jest na zagadnieniach optymalizacji i efektywności zużycia energii oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych. Wskazuje to, iż inteligentne miasta to projekt, którego celem jest nie tylko polepszenie warunków życia mieszkańców, ale też sprostanie ogólnoeuropejskim, a nawet światowym wyzwaniom w zakresie zużycia energii i ochrony klimatu. W tym wszystkim kluczowym elementem dla miast będzie inteligentne budownictwo – twierdzi Jacek Łukaszewski, prezes zarządu Schneider Electric.
Gdy mowa o tworzeniu inteligentnych miast to chodzi tu szczególnie o modernizację istniejących instalacji w budynkach, sieciach ciepłowniczych czy transportu miejskiego. Mówimy więc o zaprzęgnięciu technologii informatycznych i systemów automatyki do istniejącej lub powstającej infrastruktury miejskiej. Budowanie inteligentnego miasta dotyczy zarówno dużych aglomeracji, jak i małych miejscowości czy gmin. W każdym z tych miejsc należy oszczędzać energię, zwiększać efektywność jej wykorzystania i obniżać koszty. Jest to ważne dla wszystkich uczestników tego procesu – samorządów, właścicieli firm oraz mieszkańców, czyli konsumentów.
- Smart Cities jest więc procesem, który wymaga współpracy wielu podmiotów, ale głównym są firmy i instytucje samorządowe. Współpraca ta musi być rozumiana jako partnerstwo i wzajemne zaufanie podmiotów biorących udział w takim projekcie – mówi Jacek Łukaszewski, prezes zarządu Schneider Electric. O rosnącym znaczeniu smart city dla polskich miast świadczy fakt, iż 21 z nich włączyło się do europejskiego programu wymiany wiedzy i doświadczeń promującego zrównoważony rozwój miejski URBACT. Według danych pochodzących z raportu Miasta Przyszłości – strategie i wyzwania innowacyjne, społeczne i technologiczne dotychczas w URBACT zaangażowało się 300 miast z 29 państw. W pierwszej edycji programu polskie miasta stanowiły najliczniejszą grupę z nowych państw członkowskich UE.
Inicjatywa European Initiative on Smart Cities ma na celu wspieranie miast i regionów w osiągnięciu do 2020 r. zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o 40% w stosunku do wartości z 1990 r.
- Jest to cel bardzo ambitny i osiągnąć go można sumą innowacji organizacyjnych, wdrażania technologii niskoemisyjnych, inteligentnego zarządzania produkcją i zużyciem energii – uważa Jacek Łukaszewski. Kluczowym elementem w realizacji tych celów będzie zrównoważone budownictwo zarówno komercyjne, mieszkaniowe jak i przemysłowe. To tu w znaczącej częśći mamy do czynienia z ogromnym zużyciem energii elektrycznej oraz cieplnej. Wielofunkcyjne i zintegrowane systemy klimatyzacjii, wentylacji, sterowania oświetleniem, systemu kontroli i dostępu, telewizji przemysłowej, systemu pożarowego i chłodniczego oraz systemu zarządzania energią elektryczną są niezbędne dla tworzenia smart city. W chwili obecnej istnieją już gotowe systemy do pełnego zarządzania energią czy klimatyzacją w budynkach jak SmartStruxture dla dużych obiektów np. biurowych czy SmartStruxture Lite, które można wykorzystać dla mniejszych obiektów takich jak sklepy spożywcze czy kawiarnie albo restauracje. Pozwalają one w łatwy i bezprzewodowy sposób zarządzać jednym lub kilkoma obiektami rozproszonymi na terenie miasta, a nawet kraju. Tym samym możliwe jest zredukowanie kosztów nie tylko na jednym obiekcie, ale na wszystkich.
- W obszarze inteligentnych budynków mówimy więc o schodzeniu do potrzeb użytkownika końcowego i budowaniu efektywności oddolnie. To właśnie w ten sposób tworzy się inteligentne miasta – podkreśla Jacek Łukaszewski.
Dla przykładu w Bielsku Białej 200 obiektów znajdzie się docelowo w Jednorodnym Systemie Zarządzania Energią w Gminie. Program Inteligentna Energia Europa BEN 2005 obejmuje szkoły, przedszkola oraz inne budynki instytucji miejskich. Dotychczas włączono do niego ok. 140 budynków. Całkowity koszt realizacji tego projektu to 5 mln zł. Pokazuje to, że możliwe jest tworzenie inteligentnych miast również w Polsce. Jednym z przykładów jest również siedziba Schneider Electric Polska zlokalizowana w Warszawie przy ulicy Konstruktorskiej 12. Dzięki specjalnie zaprojektowanym i dostarczonym przez firmę rozwiązaniom stała się jednym z najnowocześniejszych i energooszczędnych biurowców w Polsce. Nowy obiekt jest również przykładem tego, jak w praktyce realizowana jest koncepcja inteligentnych miast.
We współczesnym świecie miasta są skazane na bycie inteligentnymi. Nowy budżet UE na lata 2014–2020 może być jednak ostatnią okazją na uzyskanie przez Polskę znacznych środków na ich rozwój. Jest to szczególnie ważne dla samorządów. Warto, więc zastanowić się, jakie projekty pozwolą sprostać wyzwaniom, przed którymi stoją polskie metropolie i gminy i po prostu je zrealizować. Z pomocą przychodzą tu również takie inicjatywy jak „Polskie Miasto Przyszłości”, której Schneider Electric jest partnerem wraz takimi firmami jak Cisco, IBM, Philips, Samsung, Seventica, Swarco, Vulcan czy Young Digital Planet. Jest to otwarta platformą rozwiązań dla miast, oferującą komplementarne wobec siebie rozwiązania w kluczowych dla budowy inteligentnego miasta obszarach: bezpieczeństwo, transport, komunikacja i inteligentne systemy oświetlenia, edukacja, kontakt z mieszkańcem. Z drugiej strony możliwości oferowane w ramach projektu są unikalnym rozwiązaniem dla władz miejskich, które pozwolą im realizować ideę inteligentnego miasta w wybranych, najbardziej wymagających tego obszarach, z uwzględnieniem aktualnych możliwości inwestycyjnych.