Data dodania: 22/12/2020

W konkursowym projekcie pracowni WXCA przedszkole w Michałowicach to obiekt z naturalnych i ekologicznych materiałów, w tym betonu konopnego. Energia jest pozyskana z odnawialnych źródeł, a system cyrkulacji deszczowej wody pozwala na jej wykorzystywanie nie tylko do podlewania zieleni, ale także w pralni czy do mycia podłóg.



Projekt otrzymał zajął III miejsce oraz otrzymał wyróżnienie specjalne za rozwiązania neutralne klimatycznie w konkursie na koncepcję energoefektywnego przedszkola wraz z zagospodarowaniem terenu organizowanym przez gminę Michałowice przy współpracy Oddziału Warszawskiego SARP. Nad koncepcją pracował zespół WXCA w składzie: Szczepan Wroński, Michał Starzyński, Edyta Filipczak. – Nad koncepcją pracowaliśmy 2 miesiące. Dużo czasu zainwestowaliśmy w poszukiwanie informacji o projektowaniu pasywnym i analizowaniu różnych opcji projektowych, które moglibyśmy zastosować w przypadku przedszkola – zaznacza Michał Starzyński z WXCA.

Zgodnie z ideą WXCA przedszkole w Michałowicach ma wykorzystywać wyłącznie naturalne, ekologiczne, oddychające, bezpieczne dla dzieci materiały. – Mamy świadomość, że w obliczu kryzysu klimatycznego potrzebujemy sięgać po śmiałe i innowacyjne rozwiązania architektoniczne, które pozwolą zredukować ślad węglowy – mówi Szczepan Wroński, partner w WXCA, współautor projektu. – W przypadku tego obiektu zdecydowaliśmy się m.in. na zastosowanie betonu konopnego, który pięknie wygląda na elewacji, ale przede wszystkim pozwala stworzyć zdrowy mikroklimat wnętrz i posiada doskonałe właściwości izolacji termicznej – dodaje Michał Starzyński. To tylko jeden z przykładów wykorzystania przełomowych rozwiązań projektowych. Architekci postawili na materiały o ujemnej lub zerowej emisji dwutlenku węgla (jak drewno, glina czy wspomniany beton konopny), efektywny układ funkcjonalno–przestrzenny wykorzystujący orientację na kierunki świata i tym samym światło dzienne, a także maksymalizację pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł czy zagospodarowanie terenu z troską o bioróżnorodność.



– Projektując przedszkole, staraliśmy się unikać standardowego myślenia o świecie dzieci. Każdy maluch ma swoją przebogatą wyobraźnię i rolą architektury jest stworzenie takiej przestrzeni, która umożliwi jej rozwój – wyjaśnia Edyta Filipczak z WXCA. I tak sale dydaktyczne na dole są połączone z ogrodem, dzięki czemu możliwe jest przedłużenie wnętrza na zewnątrz i tym samym powiększenie przestrzeni edukacyjnej i wprowadzenie do niej nowych bodźców. Architektom zależało również, aby przestrzeń wspólna nie była podłużnym korytarzem, służącym wyłącznie komunikacji, tylko żeby stanowiła jedność na obu kondygnacjach. Stąd jasny, dwukondygnacyjny hol i konstrukcyjna (oraz symboliczna) kolumna, porządkująca wszystkie funkcje budynku.

Ta czytelność planu, ale i różnorodność przestrzeni (jednokondygnacyjna, dwukondygnacyjna, inaczej zorientowania, zamknięta, otwarta, ciaśniejsza i szersza), przekładają się na różnorodne bodźce i budują poczucie bezpieczeństwa i komfortu, który jest konieczny, aby dzieci mogły prawidłowo i beztrosko się rozwijać. Ważne było również, aby sale dydaktyczne były przestronne, przez co, w granicach rozsądku, zespół powiększył ich powierzchnię, nadając im najwyższą rangę w projekcie przedszkola. Zostały wyeksponowane bezpośrednio na południe, co pozwala na idealne ich doświetlenie. Pozostałe funkcje, które nie potrzebują światła dziennego, umiejscowione są po stronie północnej.


– Chcieliśmy zaproponować czytelny układ funkcjonalny pozbawiony zbędnej komunikacji 
i jednocześnie uzyskać klarowne wyodrębnienie stref budynku – wyjaśnia Edyta Filipczak 
. W ten sposób blok dydaktyczny ulokowano w całości w strefie południowej i południowo–zachodniej, kuchnia – w najlepiej skomunikowanym rejonie północno – wschodnim, podobnie jak administracja i pomieszczenia techniczne. Salę rekreacyjną umiejscowiono bliżej przechodniów, od strony zachodniej, aby integrować się z usługami znajdującymi się na ul. Szkolnej. Takie rozplanowanie funkcji pozwala na użytkowanie przedszkola poza godzinami pracy, bez ingerencji w strefę dydaktyczną.     



Elementem koncepcji jest wydzielenie stref w zagospodarowaniu terenu, co daje różnorodność doświadczeń, ale też łatwiejsze i bezpieczniejsze strefowanie placów i jednostek dla dzieci młodszych (jest to powiązane z odmienną fizjonomią dzieci młodszych i starszych). Bryła tworzy naturalny podział na cztery strefy, z których każda odgrywa inną rolę pro-ekologiczną. Od strony północnej znajduje się gęsto porośnięty obszar bioróżnorodności, który pozbawiony będzie ingerencji człowieka. To właśnie tam mali odkrywcy będą mogli eksplorować świat fauny i flory. Obiekt z każdej strony otoczony będzie zielenią. Od strony południowej zasadzone zostaną drzewa liściaste, które będą dawać naturalny cień latem, a zimą, po opadnięciu liści, nie będą blokować dostępu światła naturalnego. Od strony północno-wschodniej rosnąć będą drzewa iglaste i bluszcze chroniące przed wiatrem o każdej porze roku. Zaprojektowano plac zabaw dla młodszych i starszych dzieci z wykorzystaniem ukształtowania terenu i naturalnego podłoża. Na terenie przedszkola znajdą się również ogródek owocowo-warzywny i szklarnie.  

Dla zwiększenia efektywności energetycznej budynku niemal 70% dachu wyposażone jest 
w odnawialne źródła energii, a pozostałe połacie pokryto zielenią ekstensywną. Jego aerodynamiczna forma pozwala na zainstalowanie kolektora wody i odprowadzanie jej do kilku zbiorników retencyjnych. Część wody spływa też do rozmieszczonych na całej działce mis i trwałych pojemników zbierających deszczówkę. System cyrkulacji wody nie tylko pozwala na ponowne jej użycie do podlewania roślin, w funkcjonowaniu kuchni, pralni czy mycia podłóg, ale także wpływa znacząco na mikroklimat otaczającej budynek zieleni.